Prasad betekent ‘verlicht’ en is letterlijk een barmhartig geschenk dat wordt geofferd aan God door middel van puja, een religieus ritueel dat voorkomt in zowel het hindoeïsme als het sikhisme. Het is de onwetendheid, door hindoes avidya genoemd, die wordt geofferd.

Behandel me niet als iemand die ver van je af staat maar als iemand die heel nabij u is. Vraag, dring erop aan, eis Genade van Mij; ga Mij niet loven, je stem verheffen of ineenkrimpen. Geef je hart aan Mij en win Mijn hart.

~ Sri Sathya Sai Baba

Meestal is dit geschenk in de vorm van eetbaar voedsel dat eerst wordt geofferd aan een godheid, een Meester of een Avatar. Bloemen worden ook geregeld gebruikt als offer. Veelvoorkomend is dat prasad wordt geofferd aan een afbeelding of standbeeld van de godheid die wordt geëerd. Dit offer wordt naivedya genoemd. De godheid ‘geniet’ vervolgens van het offer of proeft er een beetje van. Het offer staat nu tijdelijk bekend als bhogya. De prasad wordt na het offeren beschouwd als voedsel waarin de zegen van de godheid zich heeft gehuisvest: prasāda. Daarna wordt de prasad verspreid in Zijn of Haar naam onder de gelovigen en soms andere mensen als een goed teken. De prasad wordt vervolgens door hen geconsumeerd of gedragen (in het geval van bijvoorbeeld een bloemenkrans). Het voedsel staat symbool voor ons onwetende bewustzijn, die we aan God tentoonstellen voor spirituele verlichting. Nadat God ons bewustzijn vult met kennis en licht en ons lichaam een nieuw leven inblaast, worden we zelf ook goddelijk. Als we de prasad met anderen delen, delen we met hen ook de kennis die we tot zover hebben vergaard. In het hedendaagse uitoefenen van het hindoe geloof in India zijn de wens om prasad te krijgen en darshan te ervaren (het aanschouwen van God c.q. God’s zegen ontvangen) vaak de twee grootste motivaties om een bedevaart te doen en tempels te bezoeken. Een strofe uit de Bhagavad Gita over prasad: goddelijk prasad verwijdert alle leed en ellende, en het kalmeert het hart volledig.

Historie van prasad

Op spiritueel niveau heeft het woord prasāda een rijke historie in het Sanskriet. Vanuit tekstueel oogpunt is prasad een mentale toestand van goden, wijzen en andere krachtige wezens die wordt gekenmerkt door spontane vrijgevigheid en het schenken van zegeningen. Prasāda wordt al sinds de oudste literatuur, de Rig Veda, gezien als een mentale staat en niet als een onderdeel van het uitoefenen van een ritueel. In latere geschriften, zoals de Shiva Purāna, wordt bij prasad ook gerefereerd aan een materiële substantie. Vanuit materieel oogpunt wordt prasad gecreëerd door het proces van geven en ontvangen tussen een menselijke aanhanger en een godheid. Het bereiden van prasad wordt gedaan zonder tussendoor te proeven, omdat het niet wordt beschouwd voor eigen consumptie maar als een offer aan Krishna. Sommige strikte volgelingen, voornamelijk Hare Krishna’s, eten alleen maar prasad, dat wil zeggen dat álles wat zij eten eerst is geofferd aan Krishna. Dit in tegenstelling to de meeste hindoes die slechts een deel van wat zij eten eerst offeren.

Tags: offeren prasad voedsel