Boeddhisten geloven dat Boeddha sinds de Verlichting bevrijd is van de pijn van het fysieke bestaan.
Jaarlijkse Boeddhistische feestdagen
Gelet op feestdagen zijn boeddhisten onder te verdelen in twee groepen:
• Hinayana-boeddhisten (het kleine voertuig dat de mens naar verlossing leidt); zij vieren volle-maan-feesten. Hinayana-boeddhisten spreken overigens zelf liever van het Theravada-boeddhisme.
• Mahayana-boeddhisten (het grote voertuig dat de mens naar verlossing leidt); zij hebben vaste dagen op de internationale kalender of de maankalender.
Verlichting van Boeddha
De verlichting van Boeddha, ook wel Bodhi-dag genoemd, is een jaarlijks terugkerend feest van de Mahayana-boeddhisten. Dit feest vindt altijd plaats op 8 december. De Mahayana-boeddhisten herdenken dat Boeddha onder een Ficus religiosa (vijgenboom) het ware inzicht, de verlichting, kreeg. Een dergelijke boom wordt daarom door de boeddhisten ook wel bodhi-boom, boom van de verlichting genoemd.
Bodhi-dag wordt op meerdere manieren herdacht:
• het zingen van sutras (boeddhistische teksten);
• het doen van vriendelijke handelingen naar andere mensen en dieren;
• studie van de Dhamma (de boeddhistische leer als “weergave van dat wat er werkelijk is te doen”);
• extra mediteren.
Bodhi-dag wordt niet zo algemeen gevierd als feesten waarbij de geboorte van Boeddha centraal staat. Toch vinden binnen de vele tradities van Mahayana-stromingen, waaronder bij zen- en shinboeddhisten, vieringen van Bodhi-dag plaats. Per stroming worden op deze dag verschillende diensten gehouden. Wat echter wel bij alle stromingen gelijk is, is dat het herdenken van het bereiken van het nirvana door Boeddha centraal staat. Daarnaast herdenkt elke stroming wat dat voor het boeddhisme heeft betekend. In het zenboeddhisme wordt Bodhi-dag ook wel Rohatsu genoemd. Dit is letterlijk de Japanse vertaling voor “achtste dag van de twaalfde maand”. Zenboeddhisten en lekenvolgelingen blijven de nacht voorafgaand aan Bodhi-dag wakker en mediteren intensief.
Dood van Boeddha
De dood van Boeddha wordt ook wel Parinirvana of compleet Nirvana genoemd. In Oost-Azië, voornamelijk Japan en Taiwan, wordt elk jaar op 15 februari door de Mahayana-boeddhisten het overlijden van Boeddha herdacht. Bij een klein aantal boeddhisten vindt deze feestdag op 8 februari plaats. Deze dag staat centraal dat Boeddha Parinirvana bereikt heeft door de dood van zijn fysieke lichaam. De reden dat dit gevierd wordt is dat boeddhisten geloven dat Boeddha sinds deze Verlichting bevrijd is van de pijn van het fysieke bestaan. Geschriften over de laatste dagen van het leven van Boeddha worden op deze dag vaak gelezen. Daarnaast herdenken boeddhisten deze dag door meditatie en het bezoeken van boeddhistische tempels en kloosters.
Deze dag wordt beschouwd als een uitgelezen moment voor mensen om na te denken over hun eigen toekomstige dood en die van hun dierbaren. Dit gedachteproces reflecteert de boeddhistische leringen over vergankelijkheid. Ook wordt deze speciale dag door veel andere religies gerespecteerd.